Grupa czynników egzogennych
Wpływając na organizm matki, za jej pośrednictwem przenikają barierę łożyska i mogą oddziaływać na płód korzystnie lub szkodliwie. Należą do nich: sposób żywienia matki, jej (wiek, stan zdrowia, nawyki, warunki społeczno-bytowe itp. Znane są fakty szkodliwego wpływu palenia tytoniu przez matkę na rozwój płodu. Dzieci tych matek mają niższą urodzeniową masę ciała. Zażywanie alkoholu, czy długotrwały silny stan emocjonalny matki ma również ujemny wpływ na rozwój dziecka w życiu płodowym. Wiadomo, że istnieje wiele czynników, których działanie na organizm kobiety ciężarnej w okresie organogenezy płodu (do 4 miesiąca‘życia) może być przyczyną wady rozwojowej u dziecka. Wśród nich wymienia się choroby wirusowe (np. różyczka, grypa, wirusowe zapalenie wątroby), niektóre leki i środki chemiczne, działanie energii promienistej (promienie rentgenowskie i inne źródła promieni jonizujących). Dlatego okres pierwszych miesięcy ciąży powinien być okresem szczególnie chronionym. Z innych czynników patogennych, wywierających ujemny Wpływ na rozwój płodu, bierze się pod uwagę ciężkie przewlekłe choroby matki (np. choroby nerek, choroby serca ze współistniejącą niewydolnością krążenia), niedobory w żywieniu (niedostateczna podaż białka, soli mineralnych i witamin). Czynniki te mogą spowodować wewnątrzmaciczną dystrofię płodu, często są przyczyną wcześnia- ctwa i różnych stanów niedoborowych u noworodków (np. wrodzo- • na krzywica, niedokrwistość). Brak higienicznego trybu życia, dostatecznej ilości ruchu i snu ma też duże znaczenie w możliwości występowania zaburzeń w rozwoju.