Niezależnie od specyfiki wynikającej z ukierunkowania bilansu warunkowanego wiekiem badanego

Dzieci dziesięcioletnich w aspekcie adaptacji ucznia do nauczania systematycznego oraz kwalifikacji do wychowania fizycznego i sportu szkolnego; młodzieży czternastoletniej w aspekcie przebiegu procesu pokwitania oraz wyboru dalszego kierunku nauki w szkole ponadpodstawowej (poradnictwo zawodowe); młodzieży osiemnastoletniej w aspekcie wyboru kierunku studiów, podejmowania pracy zawodowej, poradnictwa rodzinnego, a w stosunku do mężczyzn także służby wojskowej. Niezależnie od specyfiki wynikającej z ukierunkowania bilansu warunkowanego wiekiem badanego, w każdym bilansie można wyróżnić cztery podstawowe fazy, jeśli włączymy w nie również badania przesiewowe.
Pierwsza faza anamnestyczna, polega na odtworzeniu, głównie na podstawie wywiadu z dzieckiem, rodzicami lub jego opiekunami, a w stosunku do ucznia również nauczycielem-wychowawcą oraz dokumentacji zdrowotnej historii rozwoju i zdrowia dziecka w bilansowanym okresie. Dotyczy to przede wszystkim analizy danych o rozwoju, zebrania informacji o przebytych chorobach, urazach i operacjach, jak również aktualnych skargach i dolegliwościach, a także stosowanych środkach zapobiegawczych, leczeniu bądź rehabilitacji.
Druga faza skriningowa, to wykonanie u dziecka wielu badań przesiewowych za pomocą prostych testów diagnostycznych, w celu wykrycia u dziecka objawu lub objawów wskazujących na istnienie badanego zjawiska patologicznego. W przypadku, gdy badania przesiewowe znacznie w czasie wyprzedzają badania bilansowe, fazę tę włączamy do pierwszej wykorzystując wyniki skriningu już w formie dokumentów zdrowotnych.
Trzecia (druga) faza typowo lekarska, to pogłębione badanie przedmiotowe, wzbogacone, w miarę potrzeby, badaniami dodatkowymi i konsultacjami specjalistycznymi. Badanie lekarskie ma odpowiedzieć na pytanie, jaki jest aktualny stan zdrowia dziecka i jakie są jego potrzeby zdrowotne.