Typową patologią wieku szkolnego są wady i zaburzenia rozwojowe

Wadami budowy i zniekształceniami statycznymi dotkniętych jest około 10% dzieci i młodzieży szkolnej. Wady refrakcji spotykane są u kilkunastu procent uczniów (12—14%), zaburzenia widzenia obuocznego u 4—6% ogółu dzieci, a zaburzenia widzenia barwnego u 5,0% uczniów i u 0,4—0,5% uczennic. Kilka procent uczniów wykazuje wady mowy, a około 2% wady słuchu. Najwyższe wskaźniki chorobowości notuje się w chorobach zębów. Badania przeprowadzone w ramach planowej opieki stoma tologicznej w różnych środowiskach i na różnych terenach naszego kraju są zgodne co do wyników i określają występowanie próchnicy u ponad 60% ogółu dzieci. Zmiany ortodontyczne występują u około 30% uczniów. Liczebnie dużą kategorię patologii wieku szkolnego stanowią schorzenia laryngologiczne. Są one podstawową przyczyną absencji chorobowej w szkole. Wiek szkolny jest uważany za typowy „wiek reumatyczny”. Liczba dzieci dotkniętych chorobą reumatyczną wynosi jednak tylko nieco ponad 1%, co należy wiązać głównie z właściwym leczeniem zakażeń paciorkowcowych. W wieku szkolnym występuje także kalectwo narządu ruchu, przede wszystkim jako skutek wzrastającej wypadkowości i ura- zowości. Coraz większym problemem stają się nieprawidłowości w adaptacji psychospołecznej i zaburzenia w układzie nerwowym. Rozpowszechnienie tych zjawisk obejmuje w zależności od wieku i środowiska społecznego około 5—14% uczniów. Struktura tych zaburzeń jest różna w młodszym i starszym wieku szkolnym. Wśród młodszych najczęściej stwierdza się opóźnienie w rozwoju psychoruchowym (opóźnienia fragmentaryczne) oraz stany nadpobudliwości psychoruchowej, które stanowią istotne bezpośrednie podłoże trudności i niepowodzeń szkolnych. Wśród młodzieży szkolnej z klas starszych najczęściej obserwuje się zaburzenia w rozwoju osobowości oraz zespoły nerwicowe będące przyczyną trudności wychowawczych, opóźnień w nauce oraz nie kończenia nauki w szkołach ponadpodstawowych. Przyczyny tych zjawisk są złożone. Najwyższe odsetki uczniów z zaburzoną adaptacją społeczną i nieprawidłowościami w układzie nerwowym wywodzą się z rodzin problemowych, dotkniętych alkoholizmem i innymi formami demoralizacji społecznej. Niemniej patogenna rola szkoły jest także bardzo istotna. Oddzielne zagadnienie to upośledzenia umysłowe.