Cykl przemian układu płciowego i cech wtórnych

Należy do nich owłosienie pojawiające się stopniowo u chłopców w obrębie części płciowej, pod pachami, na twarzy (zarost) i tułowiu, a u dziewcząt w okolicy części płciowych (typowy trójkąt) i pod pachami. U chłopców następuje stopniowe powiększenie jąder, moszny i prącia, zaś u dziewcząt rozwój gruczołów sutkowych. Dochodzi do nadmiernego wydzielania gruczołów potowych i łojowych, co często prowadzi do powstawania trądzika skóry, charakterystycznego w okresie dojrzewania. Stopień rozwoju narządów płciowych i owłosienia łonowego u chłopców oraz rozwoju piersi i owłosienia łonowego u dziewczynek najlepiej służy do oceny zaawansowania procesów pokwitania. Natomiast .wiek występowania pierwszej miesiączki jest bardzo przydatny w ocenie tempa dojrzewania dziewczynek.Po okresie pokwitania następuje okres młodzieńczy, w którym nadal powiększa się masa ciała, ale wysokość ciała wzrasta już w nieznacznym stopniu (tylko około 2%). Okres ten cechuje dalsze zharmonizowanie proporcji ciała przez wzrost tułowia w stosunku do kończyn. Wielkość narządów wewnętrznych i ich praca osiąga pełną dojrzałość człowieka dorosłego, z wyjątkiem mózgu, który dalej się doskonali poprzez zmianę budowy, co idzie w parze z rozwojem funkcji psychicznych.