Płonica (szkarlatyna)

Jest chorobą bakteryjną wywołaną przez paciorkowiec beta-hemolizujący z grupy A. Chociaż przebieg tej choroby w ostatnich latach wyraźnie się zmienił i jest znacznie lżejszy, częstość występowania szkarlatyny utrzymuje się nadal na tym samym poziomie i ze wzrostem sezonowym w okresie jesieni i zimy występuje głównie u dzieci od 1 do 14 lat. Źródłem zakażenia szkarlatyną jest człowiek chory na anginę paciorkowcową albo ozdrowieniec lub nosiciel paciorkowca. Do zakażenia może dojść również przez pokarmy i przedmioty zarażone przez człowieka chorego lub nosiciela paciorkowca (pościel, bielizna, ubranie, kurz w powietrzu, środki spożywcze). Mimo że nosicieli jest dużo na płonicę chorują jednak tylko dzieci nieodporne na zakażenie paciorkowcem hemolizującym grupy A i wrażliwe na jad tego paciorkowca (toksyna erytrogenna). Objawy kliniczne występują nagle w postaci gorączki, wymiotów i bólów brzucha oraz drohnoplamistej wysypki na skórze piersi, brzucha, pośladków i w pachwinach, z ominięciem na twarzy trójkąta między fałdami policzkowymi. Wysypka utrzymuje się krótko (24 godziny) lub jeżeli jest bardziej nasilona znika po paru dniach. Objawom tym towarzyszy zawsze zapalenie gardła (żywo czerwone, łącznie z podniebieniem miękkim) lub angina z białymi nalotami na migdałkach. Język silnie obłożony w 3—5 dniu staje się typowo „malinowy”. Od 1 do 4 tygodnia występuje typowe łuszczenie skóry, najpierw na twarzy, następnie na tułowiu, dłoniach i stopach (łuszczenie obfite płatami). W 2—3 tygodniu, a czasem później, mogą wystąpić następujące powikłania: zapalenie węzłów chłonnych, ucha środkowego, nerek i stawów oraz zapalenie mięśnia serca i wsierdzia.