METODA SIATEK CENTYLOWYCH I STANDARDOWYCH

Siatki centylowe opracowane są zazwyczaj dla oceny wysokości, masy ciała, obwodu klatki piersiowej i głowy oraz grubości fałdu skórno-tłuszczowego. Można za ich pomocą określić poziom rozwoju w stosunku do normy (podobnie jak w tablicach norm) oraz śledzić dynamikę rozwoju, odkładając na siatce wartości mierzonej cechy w kolejnych okresach życia danego dziecka badanego w sposób ciągły (przeprowadzona linia między wyznaczonymi punktami wyznacza tor rozwoju). W siatce centylowej na osi poziomej naniesiona jest skala wieku, a na osi pionowej wielkość cechy, dla której jest skonstruowana dana siatka. Są również inne konstrukcje siatek, które i pozwalają na ocenę korelacji dwóch badanych cech (np. masy ciała i wysokości ciała). Krzywe wyznaczone na siatce określają linie centyli, na końcu których oznaczone są procentowe przedziały między poszczególnymi kanałami (od 3 do 97%). W celu określenia właściwego centyla dla rozwoju cechy somatycznej danego dziecka oznaczamy na siatce punkt przecięcia się linii pionowej, odpowiadającej wiekowi dziecka z linią poziomą, wyznaczająca wielkość badanej cechy (np. wysokości, czy masy ciała). Następnie odczytujemy, w którym kanale znajduje się wyznaczony punkt. Jeżeli wyżej wymieniony punkt usytuowany jest między 25 a 75 centylem uważamy, że rozwój badanej cechy znajduje się w wąskiej normie, czyli jest prawidłowy; jako szeroką normę traktujemy usytuowanie wartości pomiaru między 25—75 centylem-, zaś wartości skrajne, mieszczące się poniżej 10% z obu stron siatki, należy uznać za – nieprawidłowe. Dzieci, których wartości pomiarów wykazują takie odchylenia wymagają bacznej obserwacji i jak to już wyżej wspomniano — powinny być objęte specjalną opieką lekarską. Obok siatek centylowych istnieją jeszcze siatki standardowe
o szerszym zasięgu normy (norma wąska. = 68,3% obserwacji; norma szeroka = 95,6% obserwacji) oraz inne metody, pozwalające na określenie poziomu rozwoju i jego ewentualnych zaburzeń, jak również na śledzenie tempa i rytmu rozwoju (np. graficzna metoda, oceny rozwoju wg Nowakowskiego i Perkala, metoda oceny tempa i harmonii rozrostu Wolańskiego i inne).